در بخش اول مقاله توضیح دادیم چگونه زنجیره ی اشتباهات انسانی درکنار ضعف ساختاری طراحی رآکتورهای سری RBMK باعث بروز انفجاری مهیب داخل رآکتور عده ی چهار نیروگاه چرنوبیل در ۲۶آوریل۱۹۸۶ شد. درنتیجه ی اضافه ضیق داخل رآکتور، درپوش هزاره تنی فولادی آن به همراه بخار و تمامی محتویات هسته ای موجود تا بور ی یک کیلومتری آسمان پرتاب شد. پس از این انفجار، در میان آنچه از رآکتور شماره ی چهار همیشگی مانده بود، آتش سوزی روی داد. خاکستر گرم های یاغی آتش، ابرهای بخار و غبار را به ارتفاعات بالاتری هدایت کرد و با گسترش بیشتر، قیر موجود داخل ایزوگام پشت بام تالار توربین مجاور نیز شعله ور شد.
در ساعت ۱:۲۸، اولیه گروه ۱۴ نفره از آتش نشانان به نگرش حادثه رسیدند. اوضاع زخم آمیز بود. بلافاصله قرن نیروی آتش نشان دیگر از شهر پریپیات و حومه برای اطفای حریق در محل نیروگاه مهیا شدند. بعد از آن، دو مربوط به طبقه کارگر و زحمتکش اول که داخل ساعات مقدماتی ی حادثه براثر موج ترکیدن و آتش سوزی جان باختند، این دسته بزرگ از آتش نشانان برخی بودند که حین ارتکاب مأموریت، زیادترین میزان تشعشع ممکن را دریافت کردند. در ساعت چهار صبح بود که نیروهای کمکی سررسیدند. در این زمان، ۲۵۰ آتش مدال دردسترس بودند که در میان آن ها، ۶۹ نفر مستقیما درون عملیات اطفای اتش شرکت کردند. آتش سوزی حدود شایسته کردن دو صبح در سقف واحدهای شماره ی سه گانه و چهار بوسیله عارض موضعی درآمد و نهایتا در شایسته کردن پنج صبح، به طورکامل مهار شد. در همین زمان، رآکتور واحد سه گانه که هنوز درحال نصیب برداری بود، از مدار خارج شد. واحدهای شماره ی یک و دو تا صبح ۲۷آوریل همچنان بوسیله فعالیت خود امتداد دادند و بعد، از مدار خارج شدند.کلکسیون مقالات مرتبط با خدشه ی چرنوبیلکابوس چرنوبیل؛ قسمت مقدمه: چرا رآکتور نیروگاه اتمی منفجر شد؟زندگی تو شهر پریپیات؛ قبل و صبح بعد از صدمه چرنوبیلبازدید از چرنوبیل؛ منطقه ممنوعهنقد سریال چرنوبیل
در این مدت، آتش نشانان تمام سعی خویشتن را بوسیله کار گرفتند تا از پاشیدن آتش به حجره کنترل، اتاق ژنراتور، پمپ سیرکولاسیون و خزانه حاوی سوخت دیزل و کپسول های گاز و موادشیمیایی جلوگیری کننده شوند. داخل گزارش ها آمده است تکاپو های اولیه بخاطر هدایت آب به هسته ی رآکتور با شکست مواجه شده بود؛ اما درادامه، حدود ۱۲ ساعت از جریان آب پمپ های تغذیه ی اصلی با دبی ۲۰۰ تا ۳۰۰ قامت در زمانه برای اطفای مقدر شدن هایی از حریق کاربرد شد. تلاش ها نتیجه عدل و در روز دوم حادثه، دیگر اثری از بخار و بخار سفید برخاسته از رآکتور نبود.
تصویر هوایی از رآکتور ویرانه شده ی نیروگاه
در ۲۸آوریل، با آغاز عملیات گسترده ی مدیریت بحران، مقادیر عظیمی از مواد مختلف با هدف مهار تشعشعات روی رآکتور آسیب دیده تلنبار شد. داخل مرحله ی اول، توده ای از مواد جاذب نوترون و ضدحریق روی حفره ی ایجادشده دراثر غلیان رآکتور لبریز شد. برآورد می شود استاندارد کچل مواد انباشته شده روی رآکتور به بیش از پنج هزاره تن می رسید که شامل ۴۰ تن بروم کاربید، ۲۴۰۰ بدنه سرب، ۱۸۰۰ تن شن و گِل و ۸۰۰ تن خاک دولومیت می شد.تلنبار متراکم مواد مانع و ضدتشعشع روی بقایای رآکتور ذوب شده، تنها باعث تکثیر مکرر دمای هسته و آغاز موج دوم انتشار رادیوکلوئیدها شد
در کشش پروازهای اول، بالگرد بوسیله صورت متوقف برفراز رآکتور پرواز می کرد و مواد را روی محل فوران می ریخت؛ اما چون حجم تشعشعات دریافتی خلبان بسیار زیاد بود، تصمیم به خشکی امدن آن شد که مواد حین حرکت بالگرد برفراز رآکتور، روی نگرش پاشیده شود. این قضیه خود سبب خرابکاری بیشتر سازه و پخش شدن آلودگی شد. حجم سنگینی از بروم کاربید ازطریق هلیکوپتر روی رآکتور رها شد تا ضمن جذب نوترون های اضافی، جلو هرگونه واکنش زنجیره ای بعد اینده گرفته شود. دولومیت همچنین نقش دلربا حرارتی را ایفا می کرد و با داشتن مقادیر فراوان کربن دی اکسید تو ساختار خود، آتش زیرین را خفه می کرد. سرب نیز شناخته شده ترین جاذب تشعشعات حیات و درکنار همه ی این ها، از ریگ و گِل نیز بخاطر باز داشتن از جابه جایی دوباره ذرات بوسیله تله افتاده استفاده شد.
نکته ی هم انگیز ماجرا این حیات که بعدها کشف شد بسیاری از این مواد اصلا روی محل مقرر ریخته نشده بودند. علاوه براین، کارشناسان دریافتند ازآنجاکه مواد استفاده شده عایقی برای دما به حساب می آمدند، خود موجب تکثیر دمای هسته ی ویران شده ی رآکتور شده بودند؛ ازاین رو پس از یک هفته، سرایت موج بعد اینده مواد رادیواکتیو را در محل حادثه رقم زدند.
درون ۵مه، سیستمی برای تزریق نیتروژن چیز ابکی به فضای رآکتور گمارش شد تا ضمن سردکردن رآکتور، مانع از رسیدن اکسیژن به آن شود. تو ۶مه، بالاخره دمای هسته کاستی کرد و میزان رادیوکلوئیدهای منتشرشده از محل با کاهش چشمگیری مواجه شد. درادامه نیز، عملیات ساخت رنجور مجلل از جنس بتن مسلح به جهیز خنک کننده ی داخلی در ذیل رآکتور آغاز شد. این کار با حفر تونل از تحت واحد شماره ی سه ادا گرفت و حدود ۴۰۰ نفر ۱۵ روز در این تونل فقره کردند تا بتوانند این بستر بتنی را نصب کنند. کارکرد این بستر فقط بوسیله خنک سازی هسته ی رآکتور محدود نمی شد؛ بلکه خویشتن مانعی برای نفوذ مواد رادیواکتیو ذوب شده به سفره های آب زیرزمینی به حساب می آمد.
بنابر آمارهای رسمی، تا پایان ژوئیه ی۱۹۸۶، علاوه بر دو کارگری که در ساعات اولیه جان خود را از دست دادند، ۶ آتش علامت بوسیله همراه ۲۲ نفر از خدمه ی نیروگاه براثر مسمومیت رادیواکتیو از دنیا رفتند. داخل عملیات بازیابی و پاک سازی نیروگاه در سال های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷، ۲۰۰ هزار نفر از سرتاسر شوروی همکاری کردند. این داوطلبان نفس اجرا وظیفه، دُز بالایی از تشعشعات را با میانگین حدود ۱۰۰ میلی سیورت دریافت کردند. گزارش های اتیه نشان داد درحدود ۲۰ هزار نفر دُز ۲۵۰ و حتی شماره ی محدودی دُز ۵۰۰ میلی سیورتی دریافت کرده بودند.
جانمایی رآکتورهای نیروگاه (پس از بازسازی)
درون آن سوی درهای نیروگاه چه گذشت؟
انفجار در نیروگاه چرنوبیل بزرگ ترین ظرفیت آزادسازی مواد رادیواکتیو را درکل تاریخ فعالیت های غیرنظامی دنیا نما زد. در این فاجعه، مقادیر عظیمی از مواد رادیواکتیو ۱۰ روز بی ایست در هوای آزاد منتشر شد. اختلال اقتصادی و مدنی ناشی از فاجعه داخل انباشتگی انسانی بی حرکت مناطق بلاروس و روسیه و اوکراین بی سابقه و علائم هراس شل کننده ی ناشی از آلاینده های رادیواکتیو در بسیاری از مراکز مهم فضای بلوک شرق آشکار بود. دراین میان، دو رادیوکلوئید عمده با معروفیت های ید-۱۳۱ (با نصف عمر کوتاه) و سزیم-۱۳۷ (با نیمه عمر بلند) بیشترین نقش را داخل آلودگی و مسمویت رادیواکتیو مردم برعهده داشتند.
برآوردها نشان می دهد در حادثه ی یادشده، تمامی سرگین زنون بوسیله همراه نیمی از ید و سزیوم و حداقل ۵ درصد از ابدی مانده ی مواد رادیواکتیو موجود داخل رآکتور شماره ی چهار تو محیط آزاد شده است. برای درک ابعاد چنین فاجعه ای باید بدانید سوخت هسته ای موجود در رآکتور درون زمان انفجار به بیش از ۱۹۲ بدنه می فصیح است. بیشتر این مواد بوسیله صورت غبار و تکه های کوچک درون محوطه ی مجاور نیروگاه فرود آمدند؛ درحالی که مواد ریختگی مرطوب به معاون روانی نفخ به فلک بالای سر اوکراین، بلاروس، روسیه و بخش هایی از کشورهای حوزه ی اسکاندیناوی و اروپا رویه یافته بودند.
حدود پنج میلیون نفر از ساکنان بلاروس و روسیه و اوکراین درمعرض آلودگی با شدت بیشتر از ۳۷ kBq/m2 قرار گرفتند؛ درحالی که جمعیتی افزون پیاده شدن ۴۰۰ هزار نفر در مناطق نگاهداری شده با شدت آلودگی ۵۵۵ kBq/m2 دست وپنجه نرم می کردند (Bq یا بکرل یکای شدت پرتوزایی است که به صورت تعداد هسته های واپاشی شده در لحظه بیان می شود). درمجموع، آمار نشان می دهد مساحتی بیش از ۲۹.۴۰۰ کیلومترمربع شدت آلودگی افزون بر ۱۸۰ kBq/m2 داشته است.
قسمت قسمت کردن مطالعه تو حال اندازه گیری سطح تشعشعات در منطقه ی ممنوعه (شعاع ۳۰ کیلومتری)
پریپیات، بطرف خانه مجاور نیروگاه دستخوش عارضه با جمعیت ۴۵ هزار نفری، داخل ۲۷آوریل تخلیه شد. نیز داخل روزهای بعدی، جمعیتی درحدود ۱۱۶ هزار نفر که درون شعاع ۳۰ کیلومتری نیروگاه سکونت داشتند، این منطقه را تخلیه کردند که دراین میان، حدود هزار نفر به عارض غیررسمی مجددا به مناطق آلوده بازگشتند. بیشتر افرادی که مجبور بوسیله خالی کردن منطقه شدند، دُزی حدود ۵۰ میلی سیورت و بعضا ۱۰۰ میلی سیورت دریافت کرده بودند. در سال های بعد از حادثه، ۲۲۰ هزاره نفر از این انباشتگی دوباره داخل مناطقی با آلودگی کمتر بی جنبش شدند و بنابر غرض مقام های دولتی، منطقه ی ممنوعه ی اولیه که تو مبدا فروغ ۳۰ کیلومتری (وزن با ۲,۸۰۰ کیلومترمربع) را پوشش می داد، با افزایش زمان کوتاه به ۴,۳۰۰ کیلومترمربع رسید.با وجود مشکلات پزشکی آشکار، دانشمندان هرگز موفق نشدند ارتباط میان این مشکلات و عوارض ناشی از دریافت تشعشع را تایید کنند
چندین راه اندازی سعی کردند گزارش هایی درباره ی اثرهای جانبی ناشی از حادثه ی چرنوبیل بر مصونیت افراد منتشر کنند؛ ولی به دلیل کمبود اطلاعات شریف در مملکت ی مصونیت اشتراکی در سال های قبل از سال ۱۹۸۶، بسیاری از این برآوردهای ایفا شده درون گزارش ها استناد نشدنی تشخیص داده شد. سازمان بهداشت جهانی اولین نهادی بود که در سال ۱۹۸۹ درباره ی نقص روش های به کاررفته در کمیت گیری اثرهای تشعشعات رادیواکتیو بر بیولوژی و سلامت آژیر انصاف. این موضوع باعث شد با التماس رسمی هیئت قانونگذاری ی جماهیر شوروی از آژانس جهانی انرژی اتمی، ۵۰ مأموریت میدانی در سال های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ ترتیب داده شود که در آن، ۲۰۰ متخصص از ۲۵ ناحیه جهان و ۷ راه اندازی و ۱۱ آزمایشگاه مختار همدستی کردند.
در نبود اطلاعات موثق در سال های پیش از ۱۹۸۶، کارشناسان به مقایسه ی داده های گروه کنترل با گروه افراد درمعرض تشعشع مجبور شدند؛ اما علی رغم وجود مشکلات پزشکی آشکار، دانشمندان هرگز قاهر نشدند تماس میان این مشکلات و عوارض شاگرد از ستاندن تشعشع را ثبوت کنند. تو سال ۲۰۰۵ و به قفا تحقیقات دادگاه چرنوبیل، نهایتا اعلام شد:پس از بخشیدن ۱۴ سال از حادثه، به جز موارد مربوط به افزایش نرخ ابتلا به عطارد تیروئید، نمی استعداد هیچ مدرک دیگری دال کنار پی های ناشی از تشعشعات داخل حوزه ی سلامت عمومی یافت. افزون براین، هیچگاه شواهد علمی مبنی پهلو افزودن کلی نرخ ابتلا به عطارد خواه اجل ومیر یا اختلالات بدخیم دیگر دیده نمی شود که بتوان آن را به دریافت تشعشعات نسبت داد.
این گزارش می گوید افراد این منطقه بیشتر به بی تابی و باک فلج کننده ی ناشی از سربزرگی تشعشعات مشغول بودند. آن ها اعتراف کردند به سوا ۱۱۶ هزار نفری که از منطقه ی ممنوعه تخلیه شدند، اقدامات انجام شده در جابه جایی سایر سکنه تأثیر چندانی بر کاهش ظرفیت تشعشات نگذاشته است (هرچند اثرهای ناشی از این تشعشات نیز بسیار اندک گزارش شده حیات). در گزارش، این نحو آمده که تأثیرات سیلان اجتماعی شاگرد از حادثه ی چرنوبیل تاحدودی با برخی فجایع طبیعی نظیر سیل و زلزله و آتش سوزی مقایسه شدنی بوده است.
۲۰۰ هزار نفر از سرتاسر شوروی در عملیات بازیابی و پاک سازی نیروگاه در سال های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷ شریک شدن کردند.
نکته ی غم انگیز شایعات درباره ی حادثه ی چرنوبیل این بود که حتی فدایی فیزیک دانان بوسیله بسیاری از زنان باردار هنگام تصادم سفارش کردند سقط بار کنند. این درون حالی حیات که قیمت تشعشع دریافتی این زنان بسیار کم از آن حیات که بتوان هرگونه ریسکی بخاطر جهش های ژنتیکی متصور شد. باوجوداین، تصور می شود آمار مرگ ومیرهای ناشی از سقط وهله عمدی در آن زمان بیش بیشتر از تلفات مستقیم وقوع ی هسته ای بوده باشد.
آخرین جمع بندی کمیته ی علمی اثرهای تشعشعات اتمی سازمان ملل (UNSCEAR) در سال ۲۰۱۸ می گوید ۲۰ هزار تک از موارد دیده شده از بیماری عطارد تیروئید بین سال های ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۵ مربوط به بیمارانی بوده که درون زمان تصادم ی چرنوبیل، ۱۸ سال خواه کمینه داشته اند. این گزارش می گوید یک چهارم از این موارد بوسیله سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸ مربوط بوده که می تواند به علت دُز زیاد تشعشعات دریافتی در سال های مقدماتی ی حادثه حادثه باشد. بااین حال، اذعان شده اکید نبودن نسبت های ذکرشده همچنان درخورتوجه است.پس از سانحه، بسیاری از زنان باردار وحشت خورده عمدا سقط جنین کردند
در اثر حجم مفرط تشعشعات ناشی از این حادثه، پوشش گیاهی گونه ی مخروطیان (شامل انواعی از درختان کاج) تا شعاع ۱۰ کیلومتری نیروگاه کاملا از بین رفت؛ ولی گزارش ها می گویند خوشبختانه درون سال های اخیر، بازسازی این سیاق نیز آغاز شده است. نکته ی جالب واقعه این است که برایند زیست محیطی این حادثه، تنوع بیشتر اسلوب های زیستی و وفور جانداران در نطفه بوده است؛ به ویژه درباره ی منطقه ی ممنوعه که این روزها به پناهگاه امنی برای حیات وحش تبدیل شده است.مجرم اصلی سانحه کیست؟طبق اکثر اطلاعات موجود در گزارش های اولیه ی آژانس بین المللی انرژی اتمی، درون مجموعه اقدامات منتج بوسیله حادثه ی چرنوبیل، اپراتورهای نیروگاه به وضوح از دستورالعمل های اجرایی تخطی کرده اند؛ هرچند بوسیله دلیل پیچیده بودن خویشتن این دستورالعمل ها، هنوزهم نمی توان بوسیله درستی در این باره قضاوت کرد. به عنوان نمونه، آنتولی دیاتلوف، مهراز بزرگ دم نیروگاه چرنوبیل می گوید دستور انجام آزمایش در توان پایین زیرفون را صادر کرده بود؛ اما درادامه این گونه محاجه می کند که مطابق قوانین آن زمان، انجام آزمایش در توان های پایین مجاز قلمداد شده بود.فدایی گزارش ها خطاهای اپراتوری منتهی به افت اولین ی نبوغ تا مرز ۳۰ مگاووات را آغازگر زنجیره ی حوادث قلمداد می کنند. درحالی که گزارش های بعد اینده بود چنین خطاهایی را تکذیب می کنند و آن را بوسیله عوامل معیوب و نامعلومی نسبت می دهند که احتمالا داخل سیستم کنترلی نیروگاه حیات داشته اند.
نمایی از پنل کنترلی و جهیز نظارت عملکرد رآکتور درون اتاق کنترل یکی دیگر از عوامل معماگونه و درعین حال دخیل در سانحه حادثه، فشرده شدن بی دلیل دکمه ی اسکان اضطراری EPS-5 در شرایط کارکرد معمولی رآکتور بوده است. داده های ثبت شده در سامانه ی سرپرستی و گردآوری داده (یا بوسیله اختصار اسکادا) علامت می دهد درون ساعت ۱:۲۳ شب ۲۵آوریل، اپراتورها این تکمه را بوسیله صورت دستی فشرده اند. دکمه ی مذکور برای خاموشی اضطراری رآکتور به کار اندوهناک می شود و در آن، تمامی میله های کنترلی محتوی میله های دستی بوسیله در هسته جای گذاری می شوند. دلیل واقعی فشرده شدن این دکمه درون زمان عملکرد عادی نیروگاه هنوز نامشخص است و ظاهر ازاله دلیل آن مواجهه با وضعیت اضطراری نامعلوم بوده یا اینکه درنتیجه ی رویکرد روزمره برای معقول کردن رآکتور پس از پایان آزمایش انجام گرفته است. بااین حال، کارشناسان می گویند با وجود تیرگی درون رفتار گیج کننده ی اپراتورها، کاربرد از کلید اضطراری نباید عاملی برای بروز سرگذشت تلقی شود؛ مگر اینکه پیش تر، ضعفی داخل طراحی خود سیستم وجود داشته باشد.در بسیاری از اظهارنظرها پس از بازبینی حادثه، بخشی از حرج باخبر تعریف غیردقیق مؤلفه ی حد تاثیر پذیری عملیاتی (ORM) بوده است. کارشناسان می گویند وجود چنین ابهامی باعث شده اپراتورها نتوانند درک صحیحی از این مفهوم داشته باشند. با بود نقش ممتاز ی این مؤلفه داخل دستورالعمل های کنف نیروگاه های مبتنی بر رآکتورهای RBMK-1000، استاندارد دقیق ORM هرگز بوسیله صورت پدیدار دراختیار اپراتورها نبوده و هیچ جایی برای آن درون محاسبات جهیز حفاظتی رآکتور در دید گرفته نشده است. اپراتورهای واحد شماره ی چهار تصور می کردند فارغ از چگونگی پیکربندی داخل هسته، تا وقتی آستانه ی حداقلی این معیار مقداری اندک از ۱۵ نشود، رآکتور همچنان تو شرایط ایمن جاویدان خواهد ماند. این داخل حالی است که آن ها نمی دانستند بوسیله برهان اثری به شهرت «فرار مثبت»، با واردکردن نخستین میله های کنترلی، میزان تاثیر پذیری در ملک ی تحتانی هسته به شدت اضافه فاش خواهد کرد و حد آستانه ی تعریف شده اعتبار خویشتن را از دست خواهد عدل.نادیده اخذ نقش «زهردار سازی زنون» نیز از عواملی بوده که به سردرگمی و تصمیمات نامتعارف اپراتورها منجر شده بود. پس از افت چشمگیر توان در ساعت ۰۰:۲۸ شب ۲۶آوریل، انباشت بسیار ازحد زنون ۱۳۵ درون هسته، از افزایش سطح نبوغ رآکتور جلوگیری کرده حیات. این عامل باعث شده بود اپراتورها تو تلاش بخاطر تکثیر قابلیت رآکتور، بی محابا تعداد زیادی از میله های کنترلی را خارج کنند؛ اقدامی که از دیدگاه کارشناسان، داخل ناپایدارسازی شرایط رآکتور نقش مهمی داشته است.همچنین مطالعه های نو علامت می دهند نقص طراحی ادواتی نظیر میله های کنترلی سیستم حفاظت اضطراری رآکتور RBMK نیز احتمالا داخل ابراز این حادثه دخیل بوده است. آن گونه که گزارش ها می گویند، تعبیه شدن جداکننده ی گرافیتی داخل بخش انتهایی میله های کنترلی از سنخ بروم کاربید می توانسته درون اضافه پیش دماغ نشده ی فایده پذیری میله ها و ناپایداری رآکتور مؤثر بوده باشد.
محفظه ی جدید رآکتور پس از نصب، ۴نوامبر۲۰۱۷یکی از ضعف های اصلی رآکتور RBMK-1000 در زمان ابراز حادثه، مقدار مثبت و بسیار بزرگ «ضریب حفره» بوده است. همان طورکه درون تقدیر نخست مقاله همچنین رمز کردیم، این ضعف ساختاری به نوع طراحی رآکتورهای شوروی برمی گردد. در این سنخ رآکتورها برضد مقیاس های غربی، از گرافیت جامد برای جذب نوترون ها و تعدیل نفوذ کردن کاربرد می شود. این بدان معنا است که با افزودن حجم دود درون این رآکتورها، میزان جذب نوترون نه عزب تکثیر نمی یابد؛ بلکه با کاهش نیز مواجه می شود؛ درنتیجه، نبوغ رآکتور افزایش می یابد. این نوع مدل سازی باعث می شود رآکتورهای RBMK در سطوح پایین توان، به شدت ناپایدار باشند و به راحتی دچار تکثیر توان پیش دماغ نشده شوند. چنین سازوکاری چندان با منطق سازگاری نداشت و خدمه ی نیروگاه همچنین از آن مقدمه نبودند.درس های حادثه ی چرنوبیل
جدا از نقش فاجعه ی چرنوبیل در برچیده شدن پرده ی آهنین و فروپاشی اتفاق جماهیر شوروی، این تجربه ی دیو دستاوردهای مهمی بخاطر آینده ی صنعت هسته ای، به ویژه داخل مبحث حمایت رآکتورهای ساخت اروپای شرقی داشت. این ائتلاف حتی بخاطر دنیای غرب که از فناوری کاملا متفاوتی بخاطر ساخت رآکتورهای خود نصیب می برد، نیز درس هایی داخل اثر داشت و باعث شد اصطلاح مشترکی میان شرق و غرب درزمینه ی شریک شدن های ایمنی رآکتورها شکل بگیرد و سرمایه گذاری های مهمی برای گشایش طراحی آن ها انجام شود.
پس از حادثه، روند اصلاح نواقص تو تمامی رآکتورهای RBMK دیگری آغاز شد که داخل حال کار بودند. کارشناسان دریافتند ضریب توان مثبت داخل این سنخ رآکتورها باعث ناپایداری آن هاست؛ پس، درصدد اصلاح آن برآمدند. میله های کنترلی اصلاح و تعویض شدند، ۸۰ تا ۹۰ دلربا نوترونی متاخر به ساختار رآکتور افزوده شدند، زمان لازم بخاطر جای گذاری میله های کنترلی از ۱۸ ثانیه به ۱۲ ثانیه کاهش یافت و نهایتا غلظت اورانیوم کاربرد شده از ۱.۸ به ۲.۴ درصد ارتقا یافت. درنتیجه ی این اقدامات، پایداری رآکتورها داخل توان های پایین به رخ چشمگیری بهبود یافت.
۳۰ سال پس از سرگذشت سانحه ی تلخ چرنوبیل، امروزه فضای محوطه ی نیروگاه اتمی ویران به نیروگاه خورشیدی تبدیل شده است.
اکنون، سیستم تسکین سازی خودکار بسیار سریع تر از قبل شده و برای رآکتورها تجهیزات نظارت خودکار نصب و مکانیزم های پناه پیشرفت چشمگیری کرده اند. برنامه ی محاسباتی ویژه ای داخل اتاق کنترل نیروگاه ها بخاطر تعیین دقیق نرخ ORM تهیه شده و مکانیزمی اختصاص بوسیله امر اندوهناک شد که عایق از خاموشی سیستم امنیت اضطراری حین فعالیت رآکتور می شود. آن طورکه گزارش امن هسته ای آلمان می گوید:امروزه دیگر جبران سرگذشت ای مانند آنچه در چرنوبیل رخ داد، تقریبا محال است».
از سال ۱۹۸۹ تاکنون، متجاوز از هزاره نفر از مهندسان کارمایه هسته ای از شوروی سابق بخاطر بازدید از نیروگاه های اتمی باختر به این کشورها آمده اند و مهندسان غربی نیز متقابلا بازدیدهایی کرده اند. همچنین، بیش از ۵۰ قرارداد شرکت دوطرفه میان نیروگاه های شرق و باختر منعقد شده است. داخل سایه ی این مراودات، در سال ۱۹۸۹ هیئت قانونگذاری جهانی اپراتورهای نیروگاه های هسته ای (WANO) شکل گرفت تا رنجور برای تبادل دید میان ۱۳۰ اپراتور نیروگاه هسته ای تو ۳۰ کشور جهان خلق کردن شود.
پس از ضغطه ی چرنوبیل، بسیاری از برنامه های همکاری بین المللی آغاز شد که درون میان آن ها، می توان به پروگرام ی ایمنی آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) برای بازبینی از تمامی رآکتورهای شوروی رمز کرد. برآورد می شود که در این برنامه ها، بیش از یک میلیارد دلار دستیار مالی برای اجرای ۷۰۰ پروژه ی ایمن سازی رآکتورهای نصب شده درون کشورهای بلوک شرق جمع آوری شد. انعقاد پیمان ایمنی هسته ای در ژوئن ۱۹۹۴ داخل وین اتریش نیز از دیگر دستاوردهای این حادثه ی تلخ بود.
نیروگاه اتمی چرنوبیل داخل سال ۲۰۱۸
شاید همان راه که گزارش کنف هسته ای آلمان می گوید، آنچه در چرنوبیل روی داد، دیگر هرگز اعاده نشود؛ اما تقدیر این حیات که چنین تصادف ای نما بخورد تا یک امت دریابد هرگز نمی استعداد با کشیدن بلندترین دیوارهای آهنین به دور مرزهای سیاست و جغرافیا و ایدئولوژی، خوش نویسی صعود و ترقی را یک کالبد خلال کرد. شاید اگر جهان تو آوریل ۱۹۸۶ در میانه ی جنگ سرد میان دو ابرقدرت تا دهان مسلح، ناامیدانه گرفتار نبود، چنانچه دانشمندان هسته ای در چرنوبیل فرصت بیشتری برای تعامل با همتایان خود در آن لفظ دنیا داشتند، چنانچه جهان بخشی مکان بهتری برای عمر درکنار دیگران بود، آخرین لحظات زندگی آن خدمه و آتش نشانان و صدها زوجه ومرد بی گناه آن قدر کابوس بار رقم نمی خورد.
دیدگاه شما درباره حادثه ی چرنوبیل چیست؟ تامل می کنید تاریخ مجدد پیرو دیگری را این چنین خواهد آزمود؟بیشتر بخوانید:شعر چرنوبیل؛ قسمت مقدمه: چرا راکتور نیروگاه اتمی منفجر شد؟بیوگرافی انریکو فرمی، فیزیک دان ایتالیایی ملقب به معمار عصر هسته ایانرژی هسته ای؛ گزینه ای خطیر برای حل مشکل تغییرات اقلیمیزندگی داخل شهر پریپیات؛ قبل و صبح پس ازآن از ضغطه چرنوبیلبیوگرافی لیزه مایتنر؛ دانشمند گمنام شکافت هسته ای
در ساعت ۱:۲۸، اولیه گروه ۱۴ نفره از آتش نشانان به نگرش حادثه رسیدند. اوضاع زخم آمیز بود. بلافاصله قرن نیروی آتش نشان دیگر از شهر پریپیات و حومه برای اطفای حریق در محل نیروگاه مهیا شدند. بعد از آن، دو مربوط به طبقه کارگر و زحمتکش اول که داخل ساعات مقدماتی ی حادثه براثر موج ترکیدن و آتش سوزی جان باختند، این دسته بزرگ از آتش نشانان برخی بودند که حین ارتکاب مأموریت، زیادترین میزان تشعشع ممکن را دریافت کردند. در ساعت چهار صبح بود که نیروهای کمکی سررسیدند. در این زمان، ۲۵۰ آتش مدال دردسترس بودند که در میان آن ها، ۶۹ نفر مستقیما درون عملیات اطفای اتش شرکت کردند. آتش سوزی حدود شایسته کردن دو صبح در سقف واحدهای شماره ی سه گانه و چهار بوسیله عارض موضعی درآمد و نهایتا در شایسته کردن پنج صبح، به طورکامل مهار شد. در همین زمان، رآکتور واحد سه گانه که هنوز درحال نصیب برداری بود، از مدار خارج شد. واحدهای شماره ی یک و دو تا صبح ۲۷آوریل همچنان بوسیله فعالیت خود امتداد دادند و بعد، از مدار خارج شدند.کلکسیون مقالات مرتبط با خدشه ی چرنوبیلکابوس چرنوبیل؛ قسمت مقدمه: چرا رآکتور نیروگاه اتمی منفجر شد؟زندگی تو شهر پریپیات؛ قبل و صبح بعد از صدمه چرنوبیلبازدید از چرنوبیل؛ منطقه ممنوعهنقد سریال چرنوبیل
در این مدت، آتش نشانان تمام سعی خویشتن را بوسیله کار گرفتند تا از پاشیدن آتش به حجره کنترل، اتاق ژنراتور، پمپ سیرکولاسیون و خزانه حاوی سوخت دیزل و کپسول های گاز و موادشیمیایی جلوگیری کننده شوند. داخل گزارش ها آمده است تکاپو های اولیه بخاطر هدایت آب به هسته ی رآکتور با شکست مواجه شده بود؛ اما درادامه، حدود ۱۲ ساعت از جریان آب پمپ های تغذیه ی اصلی با دبی ۲۰۰ تا ۳۰۰ قامت در زمانه برای اطفای مقدر شدن هایی از حریق کاربرد شد. تلاش ها نتیجه عدل و در روز دوم حادثه، دیگر اثری از بخار و بخار سفید برخاسته از رآکتور نبود.
تصویر هوایی از رآکتور ویرانه شده ی نیروگاه
در ۲۸آوریل، با آغاز عملیات گسترده ی مدیریت بحران، مقادیر عظیمی از مواد مختلف با هدف مهار تشعشعات روی رآکتور آسیب دیده تلنبار شد. داخل مرحله ی اول، توده ای از مواد جاذب نوترون و ضدحریق روی حفره ی ایجادشده دراثر غلیان رآکتور لبریز شد. برآورد می شود استاندارد کچل مواد انباشته شده روی رآکتور به بیش از پنج هزاره تن می رسید که شامل ۴۰ تن بروم کاربید، ۲۴۰۰ بدنه سرب، ۱۸۰۰ تن شن و گِل و ۸۰۰ تن خاک دولومیت می شد.تلنبار متراکم مواد مانع و ضدتشعشع روی بقایای رآکتور ذوب شده، تنها باعث تکثیر مکرر دمای هسته و آغاز موج دوم انتشار رادیوکلوئیدها شد
در کشش پروازهای اول، بالگرد بوسیله صورت متوقف برفراز رآکتور پرواز می کرد و مواد را روی محل فوران می ریخت؛ اما چون حجم تشعشعات دریافتی خلبان بسیار زیاد بود، تصمیم به خشکی امدن آن شد که مواد حین حرکت بالگرد برفراز رآکتور، روی نگرش پاشیده شود. این قضیه خود سبب خرابکاری بیشتر سازه و پخش شدن آلودگی شد. حجم سنگینی از بروم کاربید ازطریق هلیکوپتر روی رآکتور رها شد تا ضمن جذب نوترون های اضافی، جلو هرگونه واکنش زنجیره ای بعد اینده گرفته شود. دولومیت همچنین نقش دلربا حرارتی را ایفا می کرد و با داشتن مقادیر فراوان کربن دی اکسید تو ساختار خود، آتش زیرین را خفه می کرد. سرب نیز شناخته شده ترین جاذب تشعشعات حیات و درکنار همه ی این ها، از ریگ و گِل نیز بخاطر باز داشتن از جابه جایی دوباره ذرات بوسیله تله افتاده استفاده شد.
نکته ی هم انگیز ماجرا این حیات که بعدها کشف شد بسیاری از این مواد اصلا روی محل مقرر ریخته نشده بودند. علاوه براین، کارشناسان دریافتند ازآنجاکه مواد استفاده شده عایقی برای دما به حساب می آمدند، خود موجب تکثیر دمای هسته ی ویران شده ی رآکتور شده بودند؛ ازاین رو پس از یک هفته، سرایت موج بعد اینده مواد رادیواکتیو را در محل حادثه رقم زدند.
درون ۵مه، سیستمی برای تزریق نیتروژن چیز ابکی به فضای رآکتور گمارش شد تا ضمن سردکردن رآکتور، مانع از رسیدن اکسیژن به آن شود. تو ۶مه، بالاخره دمای هسته کاستی کرد و میزان رادیوکلوئیدهای منتشرشده از محل با کاهش چشمگیری مواجه شد. درادامه نیز، عملیات ساخت رنجور مجلل از جنس بتن مسلح به جهیز خنک کننده ی داخلی در ذیل رآکتور آغاز شد. این کار با حفر تونل از تحت واحد شماره ی سه ادا گرفت و حدود ۴۰۰ نفر ۱۵ روز در این تونل فقره کردند تا بتوانند این بستر بتنی را نصب کنند. کارکرد این بستر فقط بوسیله خنک سازی هسته ی رآکتور محدود نمی شد؛ بلکه خویشتن مانعی برای نفوذ مواد رادیواکتیو ذوب شده به سفره های آب زیرزمینی به حساب می آمد.
بنابر آمارهای رسمی، تا پایان ژوئیه ی۱۹۸۶، علاوه بر دو کارگری که در ساعات اولیه جان خود را از دست دادند، ۶ آتش علامت بوسیله همراه ۲۲ نفر از خدمه ی نیروگاه براثر مسمومیت رادیواکتیو از دنیا رفتند. داخل عملیات بازیابی و پاک سازی نیروگاه در سال های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷، ۲۰۰ هزار نفر از سرتاسر شوروی همکاری کردند. این داوطلبان نفس اجرا وظیفه، دُز بالایی از تشعشعات را با میانگین حدود ۱۰۰ میلی سیورت دریافت کردند. گزارش های اتیه نشان داد درحدود ۲۰ هزار نفر دُز ۲۵۰ و حتی شماره ی محدودی دُز ۵۰۰ میلی سیورتی دریافت کرده بودند.
جانمایی رآکتورهای نیروگاه (پس از بازسازی)
درون آن سوی درهای نیروگاه چه گذشت؟
انفجار در نیروگاه چرنوبیل بزرگ ترین ظرفیت آزادسازی مواد رادیواکتیو را درکل تاریخ فعالیت های غیرنظامی دنیا نما زد. در این فاجعه، مقادیر عظیمی از مواد رادیواکتیو ۱۰ روز بی ایست در هوای آزاد منتشر شد. اختلال اقتصادی و مدنی ناشی از فاجعه داخل انباشتگی انسانی بی حرکت مناطق بلاروس و روسیه و اوکراین بی سابقه و علائم هراس شل کننده ی ناشی از آلاینده های رادیواکتیو در بسیاری از مراکز مهم فضای بلوک شرق آشکار بود. دراین میان، دو رادیوکلوئید عمده با معروفیت های ید-۱۳۱ (با نصف عمر کوتاه) و سزیم-۱۳۷ (با نیمه عمر بلند) بیشترین نقش را داخل آلودگی و مسمویت رادیواکتیو مردم برعهده داشتند.
برآوردها نشان می دهد در حادثه ی یادشده، تمامی سرگین زنون بوسیله همراه نیمی از ید و سزیوم و حداقل ۵ درصد از ابدی مانده ی مواد رادیواکتیو موجود داخل رآکتور شماره ی چهار تو محیط آزاد شده است. برای درک ابعاد چنین فاجعه ای باید بدانید سوخت هسته ای موجود در رآکتور درون زمان انفجار به بیش از ۱۹۲ بدنه می فصیح است. بیشتر این مواد بوسیله صورت غبار و تکه های کوچک درون محوطه ی مجاور نیروگاه فرود آمدند؛ درحالی که مواد ریختگی مرطوب به معاون روانی نفخ به فلک بالای سر اوکراین، بلاروس، روسیه و بخش هایی از کشورهای حوزه ی اسکاندیناوی و اروپا رویه یافته بودند.
حدود پنج میلیون نفر از ساکنان بلاروس و روسیه و اوکراین درمعرض آلودگی با شدت بیشتر از ۳۷ kBq/m2 قرار گرفتند؛ درحالی که جمعیتی افزون پیاده شدن ۴۰۰ هزار نفر در مناطق نگاهداری شده با شدت آلودگی ۵۵۵ kBq/m2 دست وپنجه نرم می کردند (Bq یا بکرل یکای شدت پرتوزایی است که به صورت تعداد هسته های واپاشی شده در لحظه بیان می شود). درمجموع، آمار نشان می دهد مساحتی بیش از ۲۹.۴۰۰ کیلومترمربع شدت آلودگی افزون بر ۱۸۰ kBq/m2 داشته است.
قسمت قسمت کردن مطالعه تو حال اندازه گیری سطح تشعشعات در منطقه ی ممنوعه (شعاع ۳۰ کیلومتری)
پریپیات، بطرف خانه مجاور نیروگاه دستخوش عارضه با جمعیت ۴۵ هزار نفری، داخل ۲۷آوریل تخلیه شد. نیز داخل روزهای بعدی، جمعیتی درحدود ۱۱۶ هزار نفر که درون شعاع ۳۰ کیلومتری نیروگاه سکونت داشتند، این منطقه را تخلیه کردند که دراین میان، حدود هزار نفر به عارض غیررسمی مجددا به مناطق آلوده بازگشتند. بیشتر افرادی که مجبور بوسیله خالی کردن منطقه شدند، دُزی حدود ۵۰ میلی سیورت و بعضا ۱۰۰ میلی سیورت دریافت کرده بودند. در سال های بعد از حادثه، ۲۲۰ هزاره نفر از این انباشتگی دوباره داخل مناطقی با آلودگی کمتر بی جنبش شدند و بنابر غرض مقام های دولتی، منطقه ی ممنوعه ی اولیه که تو مبدا فروغ ۳۰ کیلومتری (وزن با ۲,۸۰۰ کیلومترمربع) را پوشش می داد، با افزایش زمان کوتاه به ۴,۳۰۰ کیلومترمربع رسید.با وجود مشکلات پزشکی آشکار، دانشمندان هرگز موفق نشدند ارتباط میان این مشکلات و عوارض ناشی از دریافت تشعشع را تایید کنند
چندین راه اندازی سعی کردند گزارش هایی درباره ی اثرهای جانبی ناشی از حادثه ی چرنوبیل بر مصونیت افراد منتشر کنند؛ ولی به دلیل کمبود اطلاعات شریف در مملکت ی مصونیت اشتراکی در سال های قبل از سال ۱۹۸۶، بسیاری از این برآوردهای ایفا شده درون گزارش ها استناد نشدنی تشخیص داده شد. سازمان بهداشت جهانی اولین نهادی بود که در سال ۱۹۸۹ درباره ی نقص روش های به کاررفته در کمیت گیری اثرهای تشعشعات رادیواکتیو بر بیولوژی و سلامت آژیر انصاف. این موضوع باعث شد با التماس رسمی هیئت قانونگذاری ی جماهیر شوروی از آژانس جهانی انرژی اتمی، ۵۰ مأموریت میدانی در سال های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ ترتیب داده شود که در آن، ۲۰۰ متخصص از ۲۵ ناحیه جهان و ۷ راه اندازی و ۱۱ آزمایشگاه مختار همدستی کردند.
در نبود اطلاعات موثق در سال های پیش از ۱۹۸۶، کارشناسان به مقایسه ی داده های گروه کنترل با گروه افراد درمعرض تشعشع مجبور شدند؛ اما علی رغم وجود مشکلات پزشکی آشکار، دانشمندان هرگز قاهر نشدند تماس میان این مشکلات و عوارض شاگرد از ستاندن تشعشع را ثبوت کنند. تو سال ۲۰۰۵ و به قفا تحقیقات دادگاه چرنوبیل، نهایتا اعلام شد:پس از بخشیدن ۱۴ سال از حادثه، به جز موارد مربوط به افزایش نرخ ابتلا به عطارد تیروئید، نمی استعداد هیچ مدرک دیگری دال کنار پی های ناشی از تشعشعات داخل حوزه ی سلامت عمومی یافت. افزون براین، هیچگاه شواهد علمی مبنی پهلو افزودن کلی نرخ ابتلا به عطارد خواه اجل ومیر یا اختلالات بدخیم دیگر دیده نمی شود که بتوان آن را به دریافت تشعشعات نسبت داد.
این گزارش می گوید افراد این منطقه بیشتر به بی تابی و باک فلج کننده ی ناشی از سربزرگی تشعشعات مشغول بودند. آن ها اعتراف کردند به سوا ۱۱۶ هزار نفری که از منطقه ی ممنوعه تخلیه شدند، اقدامات انجام شده در جابه جایی سایر سکنه تأثیر چندانی بر کاهش ظرفیت تشعشات نگذاشته است (هرچند اثرهای ناشی از این تشعشات نیز بسیار اندک گزارش شده حیات). در گزارش، این نحو آمده که تأثیرات سیلان اجتماعی شاگرد از حادثه ی چرنوبیل تاحدودی با برخی فجایع طبیعی نظیر سیل و زلزله و آتش سوزی مقایسه شدنی بوده است.
۲۰۰ هزار نفر از سرتاسر شوروی در عملیات بازیابی و پاک سازی نیروگاه در سال های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷ شریک شدن کردند.
نکته ی غم انگیز شایعات درباره ی حادثه ی چرنوبیل این بود که حتی فدایی فیزیک دانان بوسیله بسیاری از زنان باردار هنگام تصادم سفارش کردند سقط بار کنند. این درون حالی حیات که قیمت تشعشع دریافتی این زنان بسیار کم از آن حیات که بتوان هرگونه ریسکی بخاطر جهش های ژنتیکی متصور شد. باوجوداین، تصور می شود آمار مرگ ومیرهای ناشی از سقط وهله عمدی در آن زمان بیش بیشتر از تلفات مستقیم وقوع ی هسته ای بوده باشد.
آخرین جمع بندی کمیته ی علمی اثرهای تشعشعات اتمی سازمان ملل (UNSCEAR) در سال ۲۰۱۸ می گوید ۲۰ هزار تک از موارد دیده شده از بیماری عطارد تیروئید بین سال های ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۵ مربوط به بیمارانی بوده که درون زمان تصادم ی چرنوبیل، ۱۸ سال خواه کمینه داشته اند. این گزارش می گوید یک چهارم از این موارد بوسیله سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸ مربوط بوده که می تواند به علت دُز زیاد تشعشعات دریافتی در سال های مقدماتی ی حادثه حادثه باشد. بااین حال، اذعان شده اکید نبودن نسبت های ذکرشده همچنان درخورتوجه است.پس از سانحه، بسیاری از زنان باردار وحشت خورده عمدا سقط جنین کردند
در اثر حجم مفرط تشعشعات ناشی از این حادثه، پوشش گیاهی گونه ی مخروطیان (شامل انواعی از درختان کاج) تا شعاع ۱۰ کیلومتری نیروگاه کاملا از بین رفت؛ ولی گزارش ها می گویند خوشبختانه درون سال های اخیر، بازسازی این سیاق نیز آغاز شده است. نکته ی جالب واقعه این است که برایند زیست محیطی این حادثه، تنوع بیشتر اسلوب های زیستی و وفور جانداران در نطفه بوده است؛ به ویژه درباره ی منطقه ی ممنوعه که این روزها به پناهگاه امنی برای حیات وحش تبدیل شده است.مجرم اصلی سانحه کیست؟طبق اکثر اطلاعات موجود در گزارش های اولیه ی آژانس بین المللی انرژی اتمی، درون مجموعه اقدامات منتج بوسیله حادثه ی چرنوبیل، اپراتورهای نیروگاه به وضوح از دستورالعمل های اجرایی تخطی کرده اند؛ هرچند بوسیله دلیل پیچیده بودن خویشتن این دستورالعمل ها، هنوزهم نمی توان بوسیله درستی در این باره قضاوت کرد. به عنوان نمونه، آنتولی دیاتلوف، مهراز بزرگ دم نیروگاه چرنوبیل می گوید دستور انجام آزمایش در توان پایین زیرفون را صادر کرده بود؛ اما درادامه این گونه محاجه می کند که مطابق قوانین آن زمان، انجام آزمایش در توان های پایین مجاز قلمداد شده بود.فدایی گزارش ها خطاهای اپراتوری منتهی به افت اولین ی نبوغ تا مرز ۳۰ مگاووات را آغازگر زنجیره ی حوادث قلمداد می کنند. درحالی که گزارش های بعد اینده بود چنین خطاهایی را تکذیب می کنند و آن را بوسیله عوامل معیوب و نامعلومی نسبت می دهند که احتمالا داخل سیستم کنترلی نیروگاه حیات داشته اند.
نمایی از پنل کنترلی و جهیز نظارت عملکرد رآکتور درون اتاق کنترل یکی دیگر از عوامل معماگونه و درعین حال دخیل در سانحه حادثه، فشرده شدن بی دلیل دکمه ی اسکان اضطراری EPS-5 در شرایط کارکرد معمولی رآکتور بوده است. داده های ثبت شده در سامانه ی سرپرستی و گردآوری داده (یا بوسیله اختصار اسکادا) علامت می دهد درون ساعت ۱:۲۳ شب ۲۵آوریل، اپراتورها این تکمه را بوسیله صورت دستی فشرده اند. دکمه ی مذکور برای خاموشی اضطراری رآکتور به کار اندوهناک می شود و در آن، تمامی میله های کنترلی محتوی میله های دستی بوسیله در هسته جای گذاری می شوند. دلیل واقعی فشرده شدن این دکمه درون زمان عملکرد عادی نیروگاه هنوز نامشخص است و ظاهر ازاله دلیل آن مواجهه با وضعیت اضطراری نامعلوم بوده یا اینکه درنتیجه ی رویکرد روزمره برای معقول کردن رآکتور پس از پایان آزمایش انجام گرفته است. بااین حال، کارشناسان می گویند با وجود تیرگی درون رفتار گیج کننده ی اپراتورها، کاربرد از کلید اضطراری نباید عاملی برای بروز سرگذشت تلقی شود؛ مگر اینکه پیش تر، ضعفی داخل طراحی خود سیستم وجود داشته باشد.در بسیاری از اظهارنظرها پس از بازبینی حادثه، بخشی از حرج باخبر تعریف غیردقیق مؤلفه ی حد تاثیر پذیری عملیاتی (ORM) بوده است. کارشناسان می گویند وجود چنین ابهامی باعث شده اپراتورها نتوانند درک صحیحی از این مفهوم داشته باشند. با بود نقش ممتاز ی این مؤلفه داخل دستورالعمل های کنف نیروگاه های مبتنی بر رآکتورهای RBMK-1000، استاندارد دقیق ORM هرگز بوسیله صورت پدیدار دراختیار اپراتورها نبوده و هیچ جایی برای آن درون محاسبات جهیز حفاظتی رآکتور در دید گرفته نشده است. اپراتورهای واحد شماره ی چهار تصور می کردند فارغ از چگونگی پیکربندی داخل هسته، تا وقتی آستانه ی حداقلی این معیار مقداری اندک از ۱۵ نشود، رآکتور همچنان تو شرایط ایمن جاویدان خواهد ماند. این داخل حالی است که آن ها نمی دانستند بوسیله برهان اثری به شهرت «فرار مثبت»، با واردکردن نخستین میله های کنترلی، میزان تاثیر پذیری در ملک ی تحتانی هسته به شدت اضافه فاش خواهد کرد و حد آستانه ی تعریف شده اعتبار خویشتن را از دست خواهد عدل.نادیده اخذ نقش «زهردار سازی زنون» نیز از عواملی بوده که به سردرگمی و تصمیمات نامتعارف اپراتورها منجر شده بود. پس از افت چشمگیر توان در ساعت ۰۰:۲۸ شب ۲۶آوریل، انباشت بسیار ازحد زنون ۱۳۵ درون هسته، از افزایش سطح نبوغ رآکتور جلوگیری کرده حیات. این عامل باعث شده بود اپراتورها تو تلاش بخاطر تکثیر قابلیت رآکتور، بی محابا تعداد زیادی از میله های کنترلی را خارج کنند؛ اقدامی که از دیدگاه کارشناسان، داخل ناپایدارسازی شرایط رآکتور نقش مهمی داشته است.همچنین مطالعه های نو علامت می دهند نقص طراحی ادواتی نظیر میله های کنترلی سیستم حفاظت اضطراری رآکتور RBMK نیز احتمالا داخل ابراز این حادثه دخیل بوده است. آن گونه که گزارش ها می گویند، تعبیه شدن جداکننده ی گرافیتی داخل بخش انتهایی میله های کنترلی از سنخ بروم کاربید می توانسته درون اضافه پیش دماغ نشده ی فایده پذیری میله ها و ناپایداری رآکتور مؤثر بوده باشد.
محفظه ی جدید رآکتور پس از نصب، ۴نوامبر۲۰۱۷یکی از ضعف های اصلی رآکتور RBMK-1000 در زمان ابراز حادثه، مقدار مثبت و بسیار بزرگ «ضریب حفره» بوده است. همان طورکه درون تقدیر نخست مقاله همچنین رمز کردیم، این ضعف ساختاری به نوع طراحی رآکتورهای شوروی برمی گردد. در این سنخ رآکتورها برضد مقیاس های غربی، از گرافیت جامد برای جذب نوترون ها و تعدیل نفوذ کردن کاربرد می شود. این بدان معنا است که با افزودن حجم دود درون این رآکتورها، میزان جذب نوترون نه عزب تکثیر نمی یابد؛ بلکه با کاهش نیز مواجه می شود؛ درنتیجه، نبوغ رآکتور افزایش می یابد. این نوع مدل سازی باعث می شود رآکتورهای RBMK در سطوح پایین توان، به شدت ناپایدار باشند و به راحتی دچار تکثیر توان پیش دماغ نشده شوند. چنین سازوکاری چندان با منطق سازگاری نداشت و خدمه ی نیروگاه همچنین از آن مقدمه نبودند.درس های حادثه ی چرنوبیل
جدا از نقش فاجعه ی چرنوبیل در برچیده شدن پرده ی آهنین و فروپاشی اتفاق جماهیر شوروی، این تجربه ی دیو دستاوردهای مهمی بخاطر آینده ی صنعت هسته ای، به ویژه داخل مبحث حمایت رآکتورهای ساخت اروپای شرقی داشت. این ائتلاف حتی بخاطر دنیای غرب که از فناوری کاملا متفاوتی بخاطر ساخت رآکتورهای خود نصیب می برد، نیز درس هایی داخل اثر داشت و باعث شد اصطلاح مشترکی میان شرق و غرب درزمینه ی شریک شدن های ایمنی رآکتورها شکل بگیرد و سرمایه گذاری های مهمی برای گشایش طراحی آن ها انجام شود.
پس از حادثه، روند اصلاح نواقص تو تمامی رآکتورهای RBMK دیگری آغاز شد که داخل حال کار بودند. کارشناسان دریافتند ضریب توان مثبت داخل این سنخ رآکتورها باعث ناپایداری آن هاست؛ پس، درصدد اصلاح آن برآمدند. میله های کنترلی اصلاح و تعویض شدند، ۸۰ تا ۹۰ دلربا نوترونی متاخر به ساختار رآکتور افزوده شدند، زمان لازم بخاطر جای گذاری میله های کنترلی از ۱۸ ثانیه به ۱۲ ثانیه کاهش یافت و نهایتا غلظت اورانیوم کاربرد شده از ۱.۸ به ۲.۴ درصد ارتقا یافت. درنتیجه ی این اقدامات، پایداری رآکتورها داخل توان های پایین به رخ چشمگیری بهبود یافت.
۳۰ سال پس از سرگذشت سانحه ی تلخ چرنوبیل، امروزه فضای محوطه ی نیروگاه اتمی ویران به نیروگاه خورشیدی تبدیل شده است.
اکنون، سیستم تسکین سازی خودکار بسیار سریع تر از قبل شده و برای رآکتورها تجهیزات نظارت خودکار نصب و مکانیزم های پناه پیشرفت چشمگیری کرده اند. برنامه ی محاسباتی ویژه ای داخل اتاق کنترل نیروگاه ها بخاطر تعیین دقیق نرخ ORM تهیه شده و مکانیزمی اختصاص بوسیله امر اندوهناک شد که عایق از خاموشی سیستم امنیت اضطراری حین فعالیت رآکتور می شود. آن طورکه گزارش امن هسته ای آلمان می گوید:امروزه دیگر جبران سرگذشت ای مانند آنچه در چرنوبیل رخ داد، تقریبا محال است».
از سال ۱۹۸۹ تاکنون، متجاوز از هزاره نفر از مهندسان کارمایه هسته ای از شوروی سابق بخاطر بازدید از نیروگاه های اتمی باختر به این کشورها آمده اند و مهندسان غربی نیز متقابلا بازدیدهایی کرده اند. همچنین، بیش از ۵۰ قرارداد شرکت دوطرفه میان نیروگاه های شرق و باختر منعقد شده است. داخل سایه ی این مراودات، در سال ۱۹۸۹ هیئت قانونگذاری جهانی اپراتورهای نیروگاه های هسته ای (WANO) شکل گرفت تا رنجور برای تبادل دید میان ۱۳۰ اپراتور نیروگاه هسته ای تو ۳۰ کشور جهان خلق کردن شود.
پس از ضغطه ی چرنوبیل، بسیاری از برنامه های همکاری بین المللی آغاز شد که درون میان آن ها، می توان به پروگرام ی ایمنی آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) برای بازبینی از تمامی رآکتورهای شوروی رمز کرد. برآورد می شود که در این برنامه ها، بیش از یک میلیارد دلار دستیار مالی برای اجرای ۷۰۰ پروژه ی ایمن سازی رآکتورهای نصب شده درون کشورهای بلوک شرق جمع آوری شد. انعقاد پیمان ایمنی هسته ای در ژوئن ۱۹۹۴ داخل وین اتریش نیز از دیگر دستاوردهای این حادثه ی تلخ بود.
نیروگاه اتمی چرنوبیل داخل سال ۲۰۱۸
شاید همان راه که گزارش کنف هسته ای آلمان می گوید، آنچه در چرنوبیل روی داد، دیگر هرگز اعاده نشود؛ اما تقدیر این حیات که چنین تصادف ای نما بخورد تا یک امت دریابد هرگز نمی استعداد با کشیدن بلندترین دیوارهای آهنین به دور مرزهای سیاست و جغرافیا و ایدئولوژی، خوش نویسی صعود و ترقی را یک کالبد خلال کرد. شاید اگر جهان تو آوریل ۱۹۸۶ در میانه ی جنگ سرد میان دو ابرقدرت تا دهان مسلح، ناامیدانه گرفتار نبود، چنانچه دانشمندان هسته ای در چرنوبیل فرصت بیشتری برای تعامل با همتایان خود در آن لفظ دنیا داشتند، چنانچه جهان بخشی مکان بهتری برای عمر درکنار دیگران بود، آخرین لحظات زندگی آن خدمه و آتش نشانان و صدها زوجه ومرد بی گناه آن قدر کابوس بار رقم نمی خورد.
دیدگاه شما درباره حادثه ی چرنوبیل چیست؟ تامل می کنید تاریخ مجدد پیرو دیگری را این چنین خواهد آزمود؟بیشتر بخوانید:شعر چرنوبیل؛ قسمت مقدمه: چرا راکتور نیروگاه اتمی منفجر شد؟بیوگرافی انریکو فرمی، فیزیک دان ایتالیایی ملقب به معمار عصر هسته ایانرژی هسته ای؛ گزینه ای خطیر برای حل مشکل تغییرات اقلیمیزندگی داخل شهر پریپیات؛ قبل و صبح پس ازآن از ضغطه چرنوبیلبیوگرافی لیزه مایتنر؛ دانشمند گمنام شکافت هسته ای
- ۹۸/۰۳/۱۹